Canh chua

Hồi còn mẹ, mẹ biết tôi chỉ thích ăn canh chua mẹ nấu. Mỗi lần về quê là mẹ lại đi chợ sớm để mua cá biển tươi về nấu canh chua. Quê tôi, chẳng có người mẹ nào mà không biết nấu canh chua cả, ngay cả đứa cháu mới học lớp 9 thôi mà nấu canh chua ngon tuyệt. Mẹ, chị gái, chị dâu, mấy anh em trong nhà đều có thể nấu món canh chua cá biển ngon khó nơi nào khác sánh được.

Tôi khó tính trong việc ăn uống. Đó là thực tế. Ngày trước, mẹ hay nói "Quê mình chỉ khi lụt lội mới mua thịt" nên quanh năm chỉ ăn cá biển tươi mới đánh lên từ sáng sớm mai. Tôi đi nhiều, đi xa, vẫn nhớ hương vị món canh chua mẹ nấu. Thoang thoảng vị chua cay và mặn mòi của biển, hơn tất cả, là cả yêu thương của mẹ dành cho gia đình, mẹ đem yêu thương vào cả món ăn hàng ngày.

Tôi đi học xa, ở một mình, mẹ hay bày cho tôi cách nấu các món ăn, mà lạ, tôi chỉ nhớ mỗi cách nấu món canh chua. Về sau, lớn lên đi công tác, hay nhậu nên học được món canh chua cá lóc của người miền Nam, còn canh chua miền Bắc, ừm, cái vị nó không hợp với tôi.

Còn mẹ, là còn cả hương vị quê nhà, còn thương yêu và che chở. Với tôi, món mẹ nấu vẫn là nhất. Đi khắp nơi mọi chốn vẫn nhớ món ăn của mẹ, nhớ từng vị chua, cay, mặn, ngọt.

Tôi trở nên khó tính với các món ăn vì đã ăn nhiều món mẹ nấu. Cách mẹ nấu chẳng có gì là phức tạp hay nghệ thuật nấu nước, chỉ đơn giản thôi, mẹ đem yêu thương vào cả món ăn hàng ngày.

Những giấc mơ ấm áp

Từ ngày mẹ mất, cũng đã gần 2 năm, tôi hay mơ thấy mẹ, những giấc mơ ngắn và ấm áp. Để rồi, khi tỉnh dậy, tôi thấy mình đang khóc. Những giấc mơ cứ lặp lại. Phải chăng, ẩn khuất trong tôi là nỗi nhớ mẹ cồn cào. Từ ngày mẹ mất, mỗi khi nghĩ đến mẹ là tôi cảm thấy ngấn lệ đôi mắt. Tôi cứ nhớ về những ngày xưa cũ, rộn ràng và ấm áp khi bên mẹ.
Đêm qua, tôi mơ thấy bố, bố đứng bên tôi khi tôi đang mếu máo vì nhớ mẹ. Tôi nói với bố "Con sợ lắm, một ngày nào đó bố lại đi theo mẹ, còn lại con một mình không nơi bấu víu khi vui buồn". Bố bảo "Ai già đi mà chẳng về với đất, phận người ai cũng buồn vui. Mai này con già đi thì con của con cũng nhớ con".
Với bố, bố là người cha lặng lẽ bên con, luôn dõi theo con trên những chặng đường gập gềnh nắng gió. Ông vẫn là người mà luôn cho phép tôi nhậu đến say lăn quay và trở về nhà. Tôi sợ, sợ một ngày nào đó, không còn ông trên cõi đời này.
Những ngày thơ bé, mẹ hay bảo "Con giống bố, ương ngạnh và khó chiều", còn bố thì bảo "Mày giống mẹ y chóc, kỹ tính và gọn gàng". Bé thơ, cả một thời trẻ con tôi gần mẹ hơn bố, bố mãi bôn ba với núi rừng để kiếm tiền nuôi con, bố vẫn đi về hàng tháng từ cánh rừng già đại ngàn Trường Sơn.

FED đang làm gì với đồng USD: Sắp chấm dứt QE

Ầu ơ cánh võng: Đâu rồi tiếng ru

Tôi nhớ mãi năm 2002, trong một chuyến vận chuyển hàng siêu trọng đến một vùng quê huyện Lệ Thuỷ, Quảng Bình. Hôm đó, tôi được giao nhiệm vụ đi tiền trạm về tuyến đường để phục vụ cho chuyến vận tải hạng nặng đi qua khu vực nông thôn. Đó là một đêm mùa hè nóng nực.
Để thiết bị được đi qua, tuyến đường đi bị vướng nhiều dây diện dân dụng nên buộc phải cắt điện toàn lưới điện của cả một huyện trong khoảng thời gian 1 tiếng. Chúng tôi đi trong đêm giữa cái nóng hầm hập lúc 12h đêm, khi đến gần giữa làng, chợt nghe tiếng trẻ nhỏ khóc, chúng tôi đi bộ nhẹ nhàng để tránh tiếng động làm mất giấc ngủ của người dân. Một lúc sau, chợt nghe tiếng ... "ầu ơi, con ngủ đi con, Kiến Giang nước chảy về đông miệt mài...". Chỉ một lúc là tiếng trẻ hết khóc. Ai trong chúng tôi, những thằng thanh niên đã từng lội biển, ngủ rừng, ... chợt lặng người đứng nghe tiếng hát ru của người mẹ. Tên nào cùng chợt nhớ mẹ, nhớ tuổi thơ mình đầy tiếng hát ru.
Bà nội tôi, bà không biết chữ, nhưng thuộc rất nhiều bài hát ru. Thủa nhỏ, tôi được bà hát ru và nằm võng. Mẹ tôi, chẳng thể biết bà học khi nào, mỗi tối trước khi đi ngủ hay là ban trưa nóng nực, mẹ vẫn hát ru. Những bài hát có cánh đồng, có con cò, dòng sông. Lời ca có lòng yêu thương và trắc ẩn, từ tâm và đôi lúc buồn. Cha tôi, ông hát ru cháu duy nhất đúng 2 bài, vậy mà mấy đứa cháu đứa nào cũng đòi được ông hát ru cho nghe.
Tôi, có 2 cậu nhóc, hò hét ầm ào cả ngày, chí chéo dành nhau nằm cạnh bố để được nghe bố hát ru. Nhiều bài hát ru trong đó do tôi tự chế, vậy mà chúng vẫn thích. Có hôm chúng đòi hát lại bài hôm trước, thế là chịu.

...còn tiếp...

Đĩa than: Tiếng của thời gian

Công nghệ ghi âm thanh trên đĩa than có từ gần 100 năm trước. Hơn 30 năm trước tôi đã có cơ hội nghe tiếng nhạc ghi trên đĩa than phát ra từ chiếc loa kèn cũ nát của ông lão già hàng xóm. Tôi nhớ mãi thứ âm thanh kỳ bí đó cho đến ngày nay. Có lần, được dịp vào Nhà hát lớn tại Hà Nội, tôi cảm nhận lại được thứ âm thanh quyến rũ này.
Phải công nhận, vướng vào thứ âm thanh này đòi hỏi nhiều "kỳ công" và "kiên nhẫn". Mỗi một việc lau chùi, hút bụi thôi cũng đã là một công đoạn "cực kỳ quan trọng" để có được âm thanh mộc, nguyên bản ghi. Cha tôi, hôm rồi rời miền Trung nắng rát ra Hà Nội, chỉ mới nhìn qua ông đã bảo "Chết chết, nghe cái ni một hồi là nghiện không rứt ra được". Bố vợ thì chắc đang âm thầm sung sướng bởi đã tìm được "truyền nhân" để cùng ông thoả lòng đam mê âm nhạc Nga.
Âm thanh - mớ nhạc cụ "hỗn độn" này - tôi chẳng hiểu tí mô tê gì cả, chỉ biết rằng, giai điệu và âm thanh phát ra từ cái đĩa than cũ kỹ kia có sức hút kỳ lạ. Nghe CD, dường như ban nhạc hay nhạc công chơi nhạc theo nhịp hát của ca sỹ, còn đĩa than, dường như ca sỹ thể hiện bài hát theo tiết tấu của nhạc công. Tiếng hát của ca sỹ có khả năng trùm lên tiếng nhạc - nghe rất thật giọng. Tiếng nhạc trên CD như một người phụ nữ đã được tỉa tót, dao kéo, phấn son cho nhan sắc của mình - họ xinh đẹp khi bạn ngắm thoáng qua, khi bạn xem đó là thứ bổ sung cho cuộc sống vốn ham muốn của bạn. Còn đĩa than, như người phụ nữ, người mẹ, người vợ chung tình, mộc mạc và nồng nàn - họ đẹp trong con tim của bạn, nhan sắc của họ có thể già đi theo năm tháng nhưng tình yêu của họ dành cho bạn (và cả bạn dành cho họ) thì càng tăng lên theo năm tháng của cuộc đời.
Âm nhạc - cơ bản là sự hoà trộn của những nhạc cụ với nhau để có được một giai điệu của một bản nhạc. Những bản nhạc cổ điển mang tính kinh điển bác học hay những bản nhạc tự chế khi ôm đàn của người nghệ sỹ cũng chỉ nằm gọn trong mấy nốt nhạc Đồ - Rê - Mi - Fa - La - Sol - Si, tương đương với 7 cung thể âm nhạc.
Hiện có nhiều người chơi âm thanh và có rất ít người biết nghe nhạc. Chơi âm thanh là một thú chơi sành sỏi và tốn rất nhiều công - sức - tiền, đó là một thú chơi cầu kỳ (không hoặc chưa đến mức xa xỉ). Để theo được thú chơi âm thanh, nhiều tiền, tỷ mẩn chưa chắc đã chơi được vì còn phụ thuộc vào "mức - độ - nhạy - của tai". Bên cạnh đó, còn phải sắm cho mình "mớ" xúc cảm đặc biệt đối với những bản nhạc cụ thể. Thế mới khó.
Người chơi âm thanh nghiệp dư - nói chung - có đam mê - nhưng đam mê thường ngắn. Nhiều người chơi theo phong trào, theo mốt hoặc thấy người khác có mình cũng sắm một bộ cho nó hoành. Những tay chơi có tiếng thường có đam mê, có am hiểu về âm thanh và một chút âm nhạc. Bằng không, được vài tháng lại chán ngấy, rồi lại than thở.
Audiophile, hi-end, hi-fi, stereo hay cái từ thuật ngữ gì đó cũng chỉ là cách gọi tên cho mỗi thời kỳ, mỗi giai đoạn của công nghệ âm thanh. Một bộ thiết bị âm thanh tốt sẽ cho ra thứ âm thanh thực chất đúng như khi đang trình diễn trước mặt. Bộ âm thanh tốt (tuỳ vào từng người) chưa chắc là một bộ đắt tiền (mà thường thì đắt tiền lại rất hay) và một bộ đắt tiền chưa chắc đã tốt với vài bản nhạc nào đó.
Khi sắm một bộ âm thanh để thưởng thức âm nhạc, nhiều người lại rơi vào tình trạng "săm soi đặc tính kỹ thuật của thiết bị". Hừm, đó chỉ là các thuật từ do người bán hàng dựng lên bên tai người mua. Một vài người bán hàng rất am hiểu về âm thanh, âm nhạc và công nghệ âm thanh sẽ tư vấn tốt nhất cho người mua với một bộ âm thanh hợp lý. Rất nhiều người bán hàng đã nói với tôi những từ như "con này gấu lắm, tiếng bass cực gấu", "tiếng trung trong vắt", "tép thanh mảnh", "chân jack loa mạ vàng", "củ loa hoành lắm". Thực chất, người mua sẽ không phân biệt được các thuật ngữ đó như thế nào cả, đặc biệt, khi họ vào phòng nghe hoặc phòng trưng bày của người bán để nghe những bản nhạc đã thửa riêng. Tôi đã nhiều lần hỏi lại người bán hàng "gấu là thế nào? tép thanh là sao?" họ chịu - những người bán hàng thiếu am hiểu về sản phẩm.
Để sắm cho mình một bộ âm thanh phù hợp, những bản nhạc yêu thích thì người mua bên sắm cho mình trước một vài thông tin cơ bản về như âm vực, trường độ, cao độ, nhịp độ, và cao hơn có thể là tẩu pháp.
Hãy lắng nghe con tim và cảm xúc của mình, bạn có thể chỉ yêu thích một thể loại nhạc nào đó mà thôi (như tôi - khó có thể nghe được rock hoặc sắc - xô - phôn vì cái tai tôi nó không hợp với thể loại đó).
Nghe nhạc, cần lắng nghe giai điệu của bản nhạc để nhận ra cảm xúc của người nghệ sỹ, của tác giả bản nhạc đó. Sau cùng, hãy thưởng thức bộ thiết bị âm thanh của bạn khi nó tái tạo lại tiếng của những nhạc cụ và giọng của người ca sỹ.
Nếu bạn chưa một lần đến rạp hát để nghe và xem trình tấu nhạc giao hưởng hoặc thể loại nhạc cổ điển thì bạn khó có thể nghe được nhạc cổ điển. Không tin ư, thiệt đó. Vì bạn không nhận thấy được sự phân bổ âm thanh của dàn nhạc trong một rạp hát, bạn không cảm nhận được cảm xúc của nghệ sỹ hát opera khi bạn chưa bao giờ nhìn thấy cảm xúc của họ trên sân khấu.
Có một thứ âm thanh, âm nhạc trung thực, analog 100%, chả khác gì nhà hát cả: Tiếng nhạc của ban hầu đồng. Tiếng chũm choẹ, tiếng trống, tiếng nhị, sáo, mõ...mỗi thứ lại rộn ràng, réo rắt, nỉ non ĩ ôi theo nhịp hầu giá đồng.