Chuyện nước Mỹ: Taper - thuật ngữ kinh tế mới

Một thời, truyền thông Việt đã phải đi giải thích thuật ngữ "Điểm phần trăm" khi FED công bố các mức lãi suất cho đồng bạc xanh của họ. Chuyện nước Mỹ, chính phủ của tổng thống không phải là người chủ thực sự của đồng USD là chuyện đương nhiên như cô tiên giữa ban ngày. FED mới là ông chủ của việc in tiền và phát hành, chính phủ là con nợ lớn nhất của FED. Chuyện FED "nghĩ - ra - cách - làm - ra - tiền" cũng là chuyện hay với bao thuật ngữ kinh tế mới.
Cái chuyện FED lâu lâu đẻ ra một khái niệm mới và trở thành học thuyết cũng kỳ lạ, tỷ như chuyện của các QE - Nới lỏng định lượng.
Trước đây, câu chuyện về Vách đã tài khoá đã rùm beng lên. Rồi nay đến chuyện "Đóng cửa chính phủ". Oái oăm thay, cả một chính phủ lại phục thuộc vào ngân sách do quốc hội phê duyệt mới hoạt động được. Đóng cửa ở đây không phải là đóng theo nghĩa đen của từ này. Đóng cửa và chỉ một số dịch vụ công do chính phủ quản lý là không được cung cấp. Người dân tha hồ kêu than và kiểu chi cũng có biểu tình ... trong khuôn khổ.
Mấy ngày nay, google được một trận đổ dồn khi lệnh tìm kiếm khái niệm từ Taper được phát ngôn bởi lão Ben Bernaker râu bạc và lắm trịch thượng. Thi thoảng trong các bài phát biểu lão lại dùng từ taper, taper, làm cho mấy đứa phóng viên cứ mắt tròn mắt dẹt. Có người ở Việt Nam nó lại vanh vánh cái từ này nhưng thiệt sự là nỏ - có - hiểu - chi - mô - răng - rứa - chi cả.
Vậy taper là cái chi chi?
1. Từ điển wikipedia tiếng anh có một phần nghĩa của từ này là "Vay tiền" và một nghĩa tương đương với "thời kỳ quá độ" (a period of rest before competition) mà các cụ ở ta hay nói.
2. Với FED, Taper có nghĩa khác, nghĩa mà Ben Bernaker muốn diễn tả là:
Các gói QE  đã được tung ra làm cho mức lãi của USD chạm về 0% nhưng nền kinh tế vẫn chưa sáng sủa lắm, thất nghiệp còn cao. Khi đó, FED chơi bài QE bằng cách mua lại trái phiếu, chứng khoán thế chấp dài hạn với số lượng tiền là 85 tỷ USD/tháng.
Rồi một ngày đẹp trời, lão Ben bảo, bơm xèng ra ít tí đi, thế là bộ sậu của lão bảo, chừ đang là 85 tỷ đô thì rút xuống còn 75 tỷ USD, bằng mấy điểm phần trăm nhằm kích thích tăng trưởng ổn định. Thế là lão nói "Good, taper!".
Taper- có nghĩa là số lượng tiền được bơm ra ít đi so với gói QE đang hiện hữu. Taper - chỉ là một hành động trong một giai đoạn ngắn hạn. Ví dụ: Lượng tiền qua OMO đang là 100.000 tỷ đồng, tuần này, thống đốc chỉ đạo chỉ bơm 70.000 tỷ. Phần lệch 30.000 tỷ là taper gap.

Thuật ngữ mới mà quen: Ý định thư - Letter of Intent - LOI

Ý định thư - Letter of Intent (LOI) thông thường được dùng trên thị trường Hoa Kỳ, Canada, Anh, Đức. Đặc biệt là thị trường Bắc Mỹ thường hay sử dụng loại văn bản này.
Ở Việt Nam thì khác, khái niệm ý định thư hầu như không có trên giao dịch của thị trường. Phần lớn là thư chào hàng rồi đến là biên bản thoả thuận hoặc hợp đồng hợp tác.
LOI - đó là một văn bản trong đó người ký tên trên LOI đề xuất một giao dịch với người nhận LOI này. Người ký và nhận LOI có thể là bên bán hoặc bên mua. Trong mỗi tình huống LOI lại có ý nghĩa khác nhau hoàn toàn. Thông thường thị trường Hoa Kỳ dùng LOI khi thực hiện mua bán doanh nghiệp, tài sản của tổ chức.
LOI có nội dung là một tóm tắt cơ bản các điều khoản của hợp đồng ký kết sau này. LOI nêu rõ nội dung ý định, giá, các điều khoản ràng buộc mà người ký LOI muốn áp đặt với người nhận LOI. Bên cạnh đó, LOI cũng có thể là bản phác hoạ, nêu được lợi ích trong tương lại mà người ký LOI vẽ nên để người nhận LOI biết và chấp thuận nó. Những lợi ích này có thể là những kỳ vọng của hai bên hoặc bên ký LOI đang mong muốn tham gia vào một vấn đề kinh doanh nào đó của người nhận LOI.
Về cơ bản, LOI không phải là một văn bản có tính pháp lý mà đó chỉ là văn bản giới thiệu ý định của người ký gửi đến người nhận và mong muốn được người nhận chấp thuận. LOI chỉ có tính pháp lý khi một hợp đồng được ký và có dẫn chiếu những nội dung đã thoả thuận trên LOI.
Tuy không là một văn bản có hiệu lực pháp lý nhưng những rủi ro thương mại vẫn có thể xảy ra. Nó tương tự như những Biên bản thoả thuận hay là các hợp đồng hợp tác ở Việt Nam. Cứ nghĩ là vô thưởng vô phạt nhưng khi tiến hành hợp đồng, các văn bản này là cái cớ để hai bên/ các bên chơi nhau.
Ở Hoa Kỹ, LOI hay dùng để mua bán, thâu tóm cổ phiếu của doanh nghiệp. Tỷ như thương vụ Dell, Microsoft - Nokia, Google - Motorola. Hoặc đang có vụ ở Canada giữa RIM Blackberry và Fairfax Holdings